woensdag 8 februari 2017

burgers en balletjes

Balletjes, burgers, falafels, fritters, als je (af en toe) vegetarisch kookt moet je dat een beetje onder de knie hebben.  Of je het nu maakt van bonen, kikkererwten, tofu, groentjes of granen, of een mix van alles door elkaar, het wordt tijd om hier wat tips op een rijtje te zetten.  Zodat je wat minder kant-en-klare dingen moet kopen uit de supermarkt, omdat zelfgemaakt natuurlijk honderdmaal lekkerder is en omdat het gewoonweg niet gecompliceerd is.


Ik zie al gefronste blikken en ronddraaiende ogen als ik start met het weken en koken van bonen.  Dat hoeft niet echt, een bokaal open maken kan ook, maar het is toch smaakvoller.  Regelmatig maak ik een flinke voorraad van de ene of andere bonenburger (of falafel) en ik vries het mengsel in gepaste porties in.  Je weekt de hele zak bonen gedurende de nacht, en tijdens het ontbijt of als je thuiskomt 's avonds kook je de bonen, dat is ook geen kunst.  Dan mix je de bonen glad met veel kruiden, en klaar.  Hiervoor heb je wel een blender nodig.  In het begin van mijn kookkunstencarrière heb ik wel een aantal mixers hierdoor verhit... zeg niet dat je niet gewaarschuwd was.


Tot zover de echte boontjesburger.  Een rasechte falafel wordt niet gemaakt van gekookte kikkererwten, maar van geweekte tuinbonen.  Die koop je bij de Marokkaanse of Turkse winkel.  Die worden alleen geweekt, niet gekookt.  Dan giet je ze af en mix je ze glad met smaakmakers en verse kruiden.  Als  je gekookte kikkererwten zou gebruiken vallen de falafels uit elkaar wanneer je ze frituurt.  Een burger die je simpelweg bakt in de pan kan je natuurlijk met gekookte kikkererwten maken.  Maar die authentieke gefrituurde falafels zijn toch niet te versmaden! En die overheerlijke bijgerechten die je er bij kan serveren, het water loopt me al in de mond... Geef mij mezze!

Dan komt de kwestie van het rollen en bakken.  Een bonenburger bevat van zichzelf al veel zetmeel, daar hoef je geen of amper bindmiddel te gebruiken om een stevig balletje te maken.  Wanneer je een tofu- of een groentenburger wil maken die er even stevig uitziet als eentje uit de supermarkt, moet je veel meel of broodkruim toevoegen.  Ik gebruik liever zo weinig mogelijk bindmiddel, en maak 'hoopjes' van het mengsel op een bakplaat die ik bak in de oven.  Zo drogen de burgertjes van zelf uit.  Gebruik je liever wat meer bindmiddel, dan kan je glutenvrije soorten gebruiken  zoals boekweitmeel, kikkererwtmeel, rijstmeel, ...

Varieer eens met bonensoorten en met de smaakmakers die je toevoegt.  Probeer bijvoorbeeld gegaarde groentjes (pompoen, rode biet of zoete aardappel) te combineren met gekookte kikkererwten, en bak ze in de oven krokant.

Voorraadjes maken, dat kan toch een voldaan gevoel geven?  Tijdens het koken heb je dan meer tijd voor wat bijgerechtjes, een frisse salade en niet te vergeten een pittige dipsaus.



Bonenburger  voor ongeveer 12 kleine burgertjes

600 g gekookte zwarte bonen (ongeveer 250 g gedroogde bonen)
3 grote tenen look
handvol (platte) peterselie
1 kleine rode ui, gesnipperd
1 ei
2 koffielepels paprikapoeder
1 koffielepel gemalen koriander
1 theelepel komijn
2 koffielepels oregano
zout & peper

- Mix de bovenstaande ingedriënten met de blender of mixer min of meer glad.
- Maak met je handen afgeplatte balletjes (ongeveer 70 g/stuk).  Bak ze aan beide kanten in de pan, in olijfolie.
- Serveer met een wittekoolslaatje en het koriandersausje.


Koriandersausje

1 bos koriander, mét steeltjes
flinke scheut vissaus
1 eetlepel mangopickle
scheutje ume-azijn (of andere azijnsoort naar wens)
klein scheutje olie (bv koolzaadolie)
eventueel een paar eetlepels water

Mix de bovenstaande ingrediënten glad met een mixer of blender en proef!  Voeg geen zout toe, de vissaus is erg gezouten.


Falafel

350 g gedroogde tuinbonen (=fava beans)
1 volle koffielepel gemalen komijn
1 volle koffielepel gemalen koriander
2 tenen look
1 kleine rode ui
1 bosje koriander
3 eetlepels muntblaadjes
1 theelepel bakpoeder
zout & peper

- Week de tuinbonen minstens 24.00 (eventueel 48 uur). Giet ze daarna af en pureer ze met de bovenstaande ingrediënten in een blender.  Neem hiervoor de tijd zodat het mengsel mooi glad wordt.
- Maak balletjes met een diameter van ongeveer 4 cm en laat ze 30 minuten rusten. (Als je gehaast bent sla je het rusten over).
- Frituur de balletjes op 190°C bruin en krokant. 
- Serveer met een koriandersausje (of humus of een tahindressing) & een slaatje.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten